تمرینات ورزشی فقط مختص رشد عضلات و خوش‌فرم کردن بدن نخواهد بود. میتواند علاوه بر سلامت جسمی باعث بهبود سلامت روحی شما نیز شود. افرادی که به‌طور منظم اقدام به تمرینات ورزشی می‌کنند همواره در کارهای روزمره از انرژی فوق‌العاده‌ای برخوردار بوده و احساس آرامش بهتری دارند و دارای اعتمادبه‌نفس بالاتری نیز هستند. به‌صورت کلی همه تمرینات ورزشی به‌تنهایی به‌عنوان یک داروی قدرتمند برای بسیاری از چالش‌های رایج سلامت روان خواهد بود. متأسفانه بسیاری از مردم سراسر جهان با مشکل افسردگی و بیماری‌های روانی دسته پنجه نرم می‌کنند. ورزش کردن بهانه خوبی است تا بتوان به مقابله با این بیماری‌ها پرداخته وزندگی بهتر و سالم‌تری را تجربه کنیم. اگر نیاز به اطلاعات بیشتر در مورد ارتباط ورزش با سلامت روان دارید این مقاله را از دست ندهید.
- 👈 فواید ورزش برای سلامت روان چیست؟
- 👈 سایر فواید ورزشی برای سلامت روان
بیشتر بخوانید: با نیم ساعت ورزش در خانه به تناسب اندام برسید
به‌طورکلی ورزش کردن میتواند تأثیر مثبتی بر روی بیماری‌هایی چون افسردگی، اضطراب و بیش فعالی داشته باشد. ورزش میتواند استرس را به‌طور کامل نابود کند و حافظه را نیز بهبود بخشد و همچنین به نحوه خوابیدن افراد نیز کمک کند. تحقیقات زیادی نشان داده است که برای بهره‌مندی از فواید ورزش برای سلامت روان لازم نیست حتماً یک برنامه طولانی‌مدت و فشرده جهت تناسب‌اندام داشته باشیم حتی مقدار کم ورزش ولی مستمر میتواند تفاوت فاحشی را ایجاد کند. صرف‌نظر از سن و سطح توانایی، شما قادرید تا یاد بگیرید چگونه می‌توان از ورزش به‌عنوان یک ابزاری قدرتمند برای مقابله با مشکلات بهره برد.
فواید ورزش برای سلامت روان
ورزش کردن برای هر شخص دلایل منطقی خودش را دارد. سلامت قلب و عروق، ساختن و خوش‌فرم کردن عضلات و همچنین بهبود روحیه باعث شده متقاضیان ورزش در هر سنی چه کودکی و چه بزرگ‌سالی آن را انجام دهند. در این بخش چند مورد از فواید ورزش بر سلامت روان را معرفی خواهیم کرد پس در ادامه با ما همراه باشید.
فواید ورزش برای اختلال کم‌توجهی و بیش فعالی
اختلال کم‌توجهی و یا همان بیش فعالی را در علم پزشکی بانام ADHD معرفی می‌کنند. اختلال بیش فعالی به‌عنوان یک اختلال مغزی است که بر نحوه توجه، تحرک و کنترل رفتار شما تأثیرگذار است. این اختلال در تمامی سنین از کودکی تا بزرگ‌سالی شایع است اما به‌طورکلی ADHD را یک اختلال روانی در کودکان معرفی می‌کنند. ورزش منظم یکی از ساده‌ترین و مؤثرترین راه‌ها برای کاهش علائم ADHD، بهبود تمرکز، افزایش انگیزه و بهبود خلق‌وخو خواهد بود. انجام انواع تمرینات ورزشی به دلیل اینکه بدن را با چالش‌های مختلفی روبرو می‌کند باعث خواهد شد سطح دوپامین (مهم‌ترین عنصر لذت در بدن) را افزایش داده و با تنظیم ترشح هورمون‌ها باعث خواهد شد محرک سیستم‌های عصبی در مغز به کارافتاده و فرد ارتباط بهتری با جامعه و هم نوعان خود داشته باشد. طبق نظر پزشکان ورزش کردن باعث می‌شود مقادیر شیمیایی در مغز به نام دوپامین و نوراپینفرین نیز افزایش یابد که خود داروی متداولی برای جلوگیری از اختلال کم‌توجهی و یا بیش فعالی است.
فواید ورزش برای کاهش اضطراب
آیا تابه‌حال توجه کرده‌اید زمانی که در کارهای روزمره دچار استرس هستید برای بدن شما چه اتفاقی خواهد افتاد؟ زمانی که شما استرس را تجربه می‌کنید بدن شما هورمون‌های مختلفی را ترشح می‌کند تا به بدن در مواجهه با استرس واکنش نشان دهد. برخی حالات ازجمله منقبض شدن ماهیچه‌ها به‌خصوص در صورت، گردن و شانه رخ می‌دهد. از طرفی استرس میتواند باعث بی‌خوابی، درد معده و یا حتی افزایش ضربان قلب شود. ورزش کردن یک‌راه مؤثر برای شکستن این چرخه است. فعالیت بدنی منظم ناشی از تمرینات ورزشی علاوه بر ترشح اندورفین در مغز به شل شدن عضلات و کاهش تنش در بدن کمک شایانی خواهد کرد. تاثیر ورزش بر استرس و اضطراب به قدری زیاد است که ورزش کردن تقریبا موثرترین راه برای تخلیه تنش‌های روزمره از طریق تحرک بدنی شناخته می شود. بااین‌حال این مهم است که شما عزیزان تمریناتی را انتخاب کنید که ترس از انجام آن نداشته باشید و برایتان لذت‌بخش باشد. برای مثال اگر آب را دوست ندارید لزومی ندارد به ورزش شنا بپردازید تقریباً هر نوع ورزشی میتواند به شما در کاهش اضطراب کمک شایانی نماید.
بیشتر بخوانید: تاثیر ورزش بر قلب و بیماری های قلبی
فواید ورزش برای کاهش افسردگی
میلیون‌ها انسان در سراسر جهان هرساله از بیماری افسردگی رنج می‌برند اما برخی از این افراد دچار افسردگی بالینی (شدید) می‌شوند. این‌گونه افراد همواره درصدد پیدا کردن راهی برای کاهش این علائم از طریق برخی مراقبت‌های اولیه و درمان‌های دارویی خواهند بود؛ اما با توجه به شواهد در زمینه تاثیر ورزش بر افسردگی ، افزودن تمرینات ورزشی میتواند نتایج درمانی را برای این‌گونه بیماران سرعت بخشد. تمرینات ورزشی به‌عنوان یک مداخله رفتاری (رفتاردرمانی) تلقی می‌شود که در کاهش علائم افسردگی نقش مؤثری دارد. متأسفانه در دسامبر 2019 گزارشی مبتنی برای انتشار ویروس کرونا تمام انسان‌های جهان را در یک شوک ناگهانی قرارداد حتی تا به امروز این ویروس و سویه‌های جدید از آن چون امیکرون در سطح بین‌المللی باعث انزوا و قرنطینه اکثر افراد شد که همین امر جرقه‌ای برای افزایش نرخ افسردگی در بین مردم جهان گردید.
طبق مطالعات انجام‌شده در دانشگاه هاروارد ورزش کردن باعث آزاد شدن پروتئین‌هایی به نام NTFS یا همان فاکتورهای نوروتروفیک در بدن می‌باشد که وظیفه اصلی آن‌ها رشد سلول‌های ساختاری عصبی خواهد بود. این روند باعث خواهد شد عملکرد مغز در مواجهه با چالش‌ها بهبودیافته و همواره احساس بهتری داشته باشید. از طرفی پزشکان متخصص دریافتند که در افراد افسرده بخشی از مغز به نام هیپوکامپ (ساختار عصبی خمیده مغز) بسیار کوچک‌تر نسبت به افراد عادی است؛ اما تمرینات ورزشی مستقیماً باعث رشد سلول‌های این بخش شده و همین امر ارتباط محرک‌های عصبی را از سیناپس تقویت کرده و به درمان بیماری افسردگی کمک شایانی خواهد کرد.
فواید ورزش در ترومای روانی
ترومای روانی یا ضربه روحی را در علم پزشکی بانام PTSD می‌شناسند. به‌صورت کلی ترومای روانی معمولاً به خاطر وجود یک احساس عاطفی تلخ و آسیب‌زا و یا حتی حادثه ناگوار درگذشته فرد به وجود می‌آید. افرادی که مبتلابه ترومای روانی هستند درصورتی‌که به دنبال راه درمان نباشند تا سال‌ها با آن دسته و پنجه نرم کنند. به‌صورت کلی ترومای روانی در افراد به اشکال مختلفی چون انکار واقعیت، غم پنهان، گرفتگی عضلات، ناامیدی و حتی عصبانیت در کارهای روزمره هویدا می‌شود. تأثیر تمرینات ورزشی برای ترومای روانی باعث کاهش یک علائمی بانام Flight to flight یا همان واکنشی موسوم به پاسخ جنگ یا گریز در هنگام مواجه به علائم خواهد شد. مکانیسم تأثیر ورزش بر روی ترومای روانی به‌گونه‌ای است که باعث تعادل طبیعی در مواجهه با خطر در هنگام ترشح آدرنالین و اندورفین خواهد بود. زمانی که اقدام به ورزش می‌کنید سیناپس‌های عصبی که اصلی‌ترین عنصر زیستی در انتقال تحریک‌های عصبی است ترمیم‌شده و به‌عنوان یک داوری خارق‌العاده در درمان ترومای روانی عمل خواهد کرد.
فواید ورزش بر کنترل اعتیاد
تقریباً اکثر پزشکان معتقدند انجام تمرینات ورزشی بر روی کنترل اعتیاد مؤثر است به بیانی ساده انجام تمرینات ورزشی به دلیل اینکه ذهن و روح شمارا تسخیر می‌کند باعث خواهد شد افراد دچار فکرهای مزاحم و وسوسه‌انگیز چون مصرف الکل و یا سیگار نشده و به‌خوبی آن را کنترل کنند. مصرف داروهای مکمل شاید بتواند به‌نوعی مصرف سرانه را کاهش دهد اما به خاطر عوارضی که دارد شاید گزینه مناسبی نباشد تنها درمانی که بدون عارضه خواهد بود انجام فعالیت ورزشی منظم و مفید بدنی برای حذف رغبت به اعتیاد می‌باشد.
تأثیر ورزش بر سلامت روان کودکان
همه ما می‌دانیم که کودکان فعال و پرجنب‌وجوش کودکانی سالم خواهند بود. تحرک و جنب‌وجوش و یا هرگونه فعالیت بدنی مناسب میتواند ماهیچه‌ها و استخوان‌های کودکان را تقویت کند. درواقع ورزش از افزایش وزن بیش‌ازحد کودکان نیز جلوگیری کرده و خطر ابتلا به دیابت، سرطان و سایر بیماری‌های مسری را کاهش می‌دهد. بااین‌حال فعالیت بدنی برای سلامت روان کودک نیز مفید است. بسیاری از کارشناسان ورزشی معتقدند فعالیت بدنی در کودکان افزایش اعتمادبه‌نفس، کنترل اضطراب و کاهش افسردگی را به دنبال خواهد داشت. ورزش در کودکان مهارت شاخصی را در زندگی آن‌ها افزایش می‌دهد و باعث خواهد شد هر کودک در کنار ورزش شادابی را تجربه کند.
بیشتر بخوانید: آمادگی جسمانی چیست؟ معرفی مولفه ها و تاثیر آن بر سلامتی بدن
حتی اگر شما مشکلات روحی ندارید و به‌نوعی یک زندگی عادی را سپری می‌کنید، باز نباید از تمرینات ورزشی فاصله بگیرید. با انجام فعالیت‌های منظم ورزشی همراه با برنامه می‌توانید حس بهتری را تجربه کنید. ما در این مقاله از سایت کالاورزش به معرفی چند فواید ورزش روی سلامت روان خواهیم پرداخت.
تقویت حافظه
انجام تمرینات ورزشی باعث خواهد شد حافظه شما تقویت شود. یکی از مکانیسم‌هایی که قبلاً به آن نیز اشاره کردیم این است که هنگام تمرینات ورزشی هورمون اندورفین ترشح‌شده و باعث می‌شود شما احساس بهتری داشته و تمرکز بالاتری در انجام کارهای روزمره داشته باشید. ورزش کردن همچنین به رشد مجدد سلول‌های مغزی شما کمک کرده و همین امر شمارا از زوال عقل خصوصاً آلزایمر دور خواهد کرد.
افزایش عزت‌نفس
انجام فعالیت‌های منظم ورزشی درواقع نوعی سرمایه‌گذاری بر روی ذهن، بدن و روح شما است. زمانی که این روند به یک عادت تبدیل شود میتواند به شما یک حس رضایت‌بخش داده و عزت‌نفس را بالا می‌برد. شما علاوه بر تقویت عضلات و فیزیک بدنی خود می‌توانید احساس بهتری نیز از فرم بدنی خود داشته باشید.
خواب بهتر
یکی دیگر از گزینه های تاثیر ورزش در سلامت روان بر روی کیفیت خواب شما است. حتی ورزش‌های کوتاه‌مدت در اوایل صبح و یا بعدازظهر میتواند به تنظیم الگوی خواب کمک شایانی کند. تمریناتی چون یوگا قبل از خواب میتواند آرامش شمارا دوچندان کرده تا خوابی راحت داشته باشید.
افزایش انرژی
اگر کم‌تحرک هستید و در انجام برخی کارهای روزمره نیز سریع خسته می‌شوید. وقت آن رسیده تا روش زندگی خود را تغییر داده و تمرینات مختلفی را در دستور کار قرار دهید. انجام تمرینات ورزشی علاوه بر استقامت با افزایش ضربان قلب و سوخت‌وساز بیشتر در بدن موجب افزایش انرژی نیز می‌شود. به‌عنوان‌مثال برخی از تمرینات چون بالا رفتن از پله‌ها یا استفاده از تخته استپ ورزشی، تمرینات اینتروال و تمرینات با وزنه میتواند به شما در افزایش انرژی کمک شایانی کند. اگر مبتدی هستید شما می‌توانید تنها با صرف چند دقیقه در روز فعالیت منظم و مداوم احساس بهتری را تجربه کنید.
مطالعه بیشتر: بهترین ورزش برای شادابی
روحیه انعطاف‌پذیری قوی
زمانی که با چالش‌های ذهنی و مشکلات عاطفی روبرو می‌شوید ممکن است به دلیل برخی شرایط سخت زندگی دچار اشتباهات رفتاری شده و نتوانید آن را مدیریت کند. به هر صورت انسان موجودی است که ذاتاً دچار اشتباه می‌شود اما راهکارهایی وجود دارد که میتواند به شما کمک کند تا به‌جای متوسل شدن به برخی رفتارهای ناصحیح ازجمله مصرف الکل و یا مواد مخدر انعطاف‌پذیری خوبی داشته باشید. ورزش منظم باعث خواهد شد تا ذهن و روح شما با انواع تمرینات عجین شده و ذهن خود را به‌طور کامل معطوف افزایش قدرت و سلامتی کنید. مطمئناً در روزهای سخت تمرینات پرفشارتری را نیز برای رهایی از افکار خسته خود انجام می‌دهید.