شاید از خود بپرسید چرا یادگیری در مورد ابعاد و مشخصات زمین هندبال اهمیت دارد؟ برای ورزشکارانی که به‌تازگی با این ورزش آشنا می‌شوند درک چیدمان بازی و موقعیت‌های داخل زمین بسیار مهم است. در زمان گذشته قبل از تأسیس فدراسیون ابعاد دقیق و استانداردی برای ساختار زمین هندبال وجود نداشت اما در بازی مدرن امروزی طبق قوانین رسمی فدراسیون جهانی هندبال زمینی که برای مسابقات ورزشی انتخاب می‌شود بایستی به‌صورت مستطیل شکل دارای یک ابعاد مشخصی باشد. همچنین زمین هندبال توسط یک خط از وسط زمین به دو بخش مساوی تقسیم می‌گردد. به‌طورکلی زمین هندبال دارای یکسری ویژگی‌هایی است که در ادامه مقاله ذکر خواهیم کرد.
- 👈ابعاد و مشخصات زمین هندبال داخل سالن
- 👈ابعاد و مشخصات زمین هندبال ساحلی
قوانین مصوب برای طراحی یک زمین هندبال داخل سالن و آشنایی با ابعاد و مشخصات زمین هندبال داخل سالن می‌بایست در تمامی سالن‌های ورزشی و مسابقات اجرایی گردد. ویژگی‌ها و مشخصات زمین هندبال داخل سالن که در سایت فدراسیون جهانی نیز منتشرشده است در تمامی کشورها قابل‌دسترسی بوده و شامل موارد زیر می‌باشد.
- زمین هندبال سالنی به شکل مستطیل و در اندازه استاندارد به طول 40 متر و عرض 20 متر می‌باشد.
- خطوطی که به‌صورت موازی با یکدیگر و بر روی زمین کشیده می‌شود باید دقیقاً یک رنگ باشد.
- پهنای خطوط ترسیمی می‌بایست دقیقاً 5 سانتی‌متر و خط دروازه 8 سانتی‌متر باشد.
- خط فرضی که از وسط زمین ترسیم می‌شود باید به نحوی دقیق باشد که زمین هندبال را به دو بخش کاملاً مساوی 20 متری تقسیم کند.
- به خطوطی که در موازات زمین کشیده می‌شود، خطوط طولی و در اصطلاح همان Touchline گفته و به خطوطی که از وسط زمین و در امتداد دروازه کشیده می‌شود خطوط عرضی می‌گویند.
- فاصله ایمن دو حاشیه زمین باید حدود 1 متر فضا داشته تا اگر بازیکنان بخواهند پرتاب شروع مجدد داشته باشند، مزاحمتی برای آن‌ها توسط موانع فیزیکی ایجاد نشود.
بیشتر بخوانید: معرفی قوانین و مقررات بازی هندبال + انواع بازی هندبال
خط ضربه آزاد
در دیاگرام ترسیم‌شده یک زمین هندبال، خطی که به‌صورت نیم‌دایره روبروی هر دو دروازه به فاصله استاندارد 9 متر ترسیم‌شده است را خط ضربه آزاد و یا همان خط پرتاب آزاد می‌نامند. در این منطقه زمانی که داوران بازی را متوقف می‌کنند مجدداً با پرتاب آزاد بازی آغاز می‌شود. خط ضربه آزاد مقطع (بریده‌بریده) را نیز در زبان انگلیسی Free – Throw line می‌نامند.
خط محوطه دروازه
در درون‌خط ضربه آزاد یک خط نیم‌دایره دیگری وجود دارد که به فاصله 6 متر از دروازه ترسیم می‌شود. به این ناحیه محوطه دروازه می‌گویند. خط محوطه دروازه همان‌گونه که از نام آن کاملاً مشخص است تنها مختص دروازه بان بوده و قدرت مانور و حرکت با توپ را در این ناحیه خواهد داشت؛ بنابراین درصورتی‌که دروازه بان توپ را در دستان خود دارد نمی‌تواند از این ناحیه خارج شود در غیر این صورت مجاز است تا حتی در نقش بازیکن در وسط زمین فعالیت کند.
خط دروازه‌بانی
خط دروازه‌بانی را به‌نوعی همان خط محدودیت دروازه بان می‌گویند. این خط در ابعاد استاندارد 4 متر از دروازه فاصله دارد و طول آن‌یک خط عرضی 15 سانتی‌متری خواهد بود. این خط در زمین هندبال به‌نوعی مرزبندی حرکات دروازه بان در هنگام زدن ضربات پنالتی را مشخص خواهد کرد که بنابراین نبایستی در هنگام ضربات پنالتی از این خط فراتر رود.
تیرهای دروازه
تیرک‌هایی که به‌عنوان محدوده گل و دروازه در زمین هندبال ساخته‌شده‌اند به‌صورت عمودی و افقی با جنسی از آلومینیوم و یا حتی چوبی طراحی می‌شوند. رنگ‌آمیزی آن‌ها نیز باید به‌گونه‌ای باشد که بارنگ زمین و خطوط حاشیه و موانع فیزیکی کاملاً متفاوت باشد. به این نکته نیز دقت کنید که رنگ هر دو دروازه بایستی کاملاً یکسان بوده و هیچ تفاوتی با یکدیگر نداشته باشند. تورهای دروازه به‌گونه‌ای بافته می‌شوند که توپ به‌راحتی از داخل آن‌ها به بیرون زمین عبور نکند. فاصله دو تیرک عمودمی دروازه نیز به طول 3 متر می‌باشد.
علامت پنالتی
خطی که از مرکز دروازه به فاصله 7 متر ترسیم‌شده است را خط پنالتی و یا همان نقطه پنالتی می‌گویند. اگر تیم مدافع در محوطه دروازه خود بر روی دیگر بازیکنان حریف خطای عمدی را مرتکب شود توسط داور جریمه‌شده و یک ضربه پنالتی از این نقطه برای حریف منظور خواهد شد.
محوطه تعویض
محوطه‌ای که برای جایگاه بازیکنان ذخیره و مسئولین فنی تیم مشخص می‌شود را درواقع همان محوطه تعویض در زمین هندبال نام می‌برند. طبق استاندارد تعریف‌شده در فدراسیون هندبال محدوده‌ای که محوطه تعویض را محصور می‌کند به‌وسیله 2 خط عمودی روی خطوط طولی به فاصله 4.5 متر از هم کاملاً مشخص‌شده است. از طرفی فاصله بین دو نیمکت ذخیره در زمین حدوداً 7 متر از هم می‌باشند.
همان‌طور که می‌دانیم هندبال ساحلی به‌عنوان یکی از رشته‌های ورزشی هندبال بوده که توسط دو تیم بر روی شن‌های ساحل برگزار می‌شود. اکثر قوانینی که در بازی هندبال ساحلی اجرایی می‌شود شبیه به بازی هندبال سالنی خواهد بود. عمق شن‌های زمین بایستی طبق استاندارد حدود 40 سانتی‌متر باشد. از طرفی 3 متر به‌عنوان منطقه امن زمین در حاشیه زمین در نظر گرفته‌شده است. به دلیل اینکه در فضای باز این ورزش اجرایی می‌شود اگر مسابقات در تاریکی شب اجرایی شوند بایستی از نورافکن استفاده گردد.
در زمین والیبال ساحلی ابعاد و مشخصات زمین هندبال ساحلی نیز به‌عنوان یک قانون مصوب قابل‌اجرا است. در این زمین محوطه با خطوط خاصی مرزبندی شده است. خطوط طولی به‌موازات هم در کنار زمین به‌عنوان خطوط کناری و خطوط عرضی نیز به‌عنوان خطوط دروازه ترسیم‌شده است. پهنای این خطوط 5 سانتی‌متر و 8 سانتی‌متر خواهد بود.
منطقه اجرای بازی
منطقه بازی در ورزش هندبال ساحلی با اندازه استاندارد 15 متر طول و 12 متر عرض در وسط زمین مشخص می‌شود. منظور از اجرای بازی همان منطقه Playing Area خواهد بود. این منطقه با خطوط پلاستیکی مرزبندی شده که حدوداً 8 سانتی‌متر بلندتر از سطح زمین یا همان شن و ماسه ارتفاع دارد.
دروازه‌های هندبال ساحلی
دروازه‌های تعبیه‌شده در زمین هندبال ساحلی بایستی دقیقاً در وسط خط دروازه قرار گیرد. دروازه‌ها به شکل مستطیل بوده که در ارتفاع 2 متری و طول 3 متر خواهد بود. منطقه دروازه نیز در روبروی دروازه‌ها به‌موازات خط عرضی تقسیم می‌شود و با دو فاصله 6 متری حاشیه گذاری شده است.
منطقه جانشینی (تعویض)
منطقه جانشینی در زبان انگلیسی را Substition Area گویند که در بیرون حاشیه زمین به طول 15 متر به‌موازات منطقه اجرای بازی کشیده شده‌اند. منطقه جانشینی تا خط مرزی طولی 3 متر فاصله دارد که در دو طرف زمین هندبال ساحلی ترسیم می‌شوند.